sexta-feira, 14 de novembro de 2014

Gallego.


Asina, sen panos calentes. Asina, pra fer amigos, pero sobre todo, asina, pra ser, anque seña namáis por ua vez, consecuente colo que se pensa. Nel Eo-Navia falamos gallego. Gallego, gallego. Non ua llingua de transición, non ua cousa intermedia que é pero non é, pero non sabemos se é nin queremos saber... Falamos gallego.

Val, si, escrupulosamente falamos gallego-portugués. Val si, escrupulosamente non falamos el mesmo gallego que falan na TVG, como non lo falan en Berghantiños, todo seña dito, i como en Ḷḷuarca non falan el mesmo asturiano que en Uviéu, pero a pesar de ello falan asturiano, non asturiano de transición, nin falieḷḷa, nin hostias en vinagre. Falan asturiano, si, occidental, pero asturiano.

Si, somos asturianos, non somos gallegos, como os chilenos son chilenos i non castellanos nin españoles, pero falan castellano (ou español), non chileno. Non se pode falar da llingua chilena, como non se pode falar da llingua eonaviega.

Si, soi mui mui conscente que dicir esto é botarse a os lleois. Soi mui conscente que dicir esto é gañar el odio eterno de boa parte del asturianismo i, evidentemente, de boa parte del asturianismo del Eo-Navia. Tamén soi conscente de que outros, como eu, dicen esto mesmo en petit comité, nos chigres, ben baxo, eso si, nun seña que daquén lles escuite. Podemos falar de esto, pero temos de fe-llo mui mui baxo, nun seña que daqué se entere i... Ben sei que hai máis de ún que pensa esactamente esto que tou dicindo pero nun se atreve a dici-llo abertamente porque ten un medo razonable a ser condenado a ostracismo i a gañar muitos enemigos. Será posible que falar i dicir el que pensa valia pra gañar enemigos? É-lo.

Falamos gallego i somos asturianos. Falamos gallego i temos dereto a decidir cómo queremos xestionar a nosa propia llingua... Si, por suposto, pero imos ser claros (i imos siguir fendo poucos amigos, i crédeme que non é esa a mía intención, pra nada), pero decidimos xestionar a nosa llingua dende el presuposto de que nun é gallego. Con ua norma que non é que teña como base ideolóxica resaltar as nosas propias variedades, sinón directamente fer ua norma pra non mirar a Galicia i a os outros territorios del Reino de España que falan gallego (xa non vou falar da Lusofonía, porque pode darnos un telele). I condo digo tomamos falo de ua parte mui concreta del que foi el movemento de reivindicación llingüística, porque houbo outra xente que con maior ou menor acerto tomaron outros camíos (i si, esa xente tamén ta chía de defectos, muitas veces os mesmos que nosoutros i mesmo outras veces defectos piores), pero con todo non é nin xusto, nin saludable, nin intelixente obvia-llos. Convén, por caso, dicir que a primeira vez que a daquén lle deu por fer ua norma pral Eo-Navia foi condo se amañou a norma da Mesa pola Defensa del Galego de Asturias. Que non é millor norma que se pudo fer? Sen duda, é ua norma con muitísimas pegas, pero non foi ua norma feita pra fer pasar el que falamos nel Eo-Navia como outra cousa que non é gallego.

Que si, que muita da xente que defendeu esa norma defenderon a galleguidá del Eo-Navia siguindo a premisa de «ua llingua, ua nación». Creo que os que optaron por usar as normas del asturiano pra escribir na nosa llingua non partiron de premisas mui distintas. Qué razón se non poderían ter pra usar esa norma pra escribir en gallego-asturiano? Non, non séñamos inxenuos nin vaiamos de ilusos, ningua, absolutamente ningua norma (i menos en ua situación de politización da norma como á que chegamos aquí) é inocente nin espontánea. Non, os falantes de gallego-asturiano non chegaron á conclusión espontánea, ellos solos, de que había que usar tal ou cual norma, chegaron despóis de ua politización da norma en ua dinámica na que os defensores de esta llingua non dudamos, en tantas ocasiois, fer frente común con La Nueva España.

I insistimos en non usar a espresión gallego pra referirnos á nosa llingua. Siguimos esactamente a mesma lóxica dos que falan da llingua valenciana, a llingua balear i el LAPAO, anque pra aquellas terras temos un discurso mui distinto al que temos prá nosa, porque claro, nunca é lo mesmo, el noso caso é único nel mundo mundial, ua llingua de transición como non hai outra nel mundo, ua realidá cultural i social irrepetible... Sen duda, témo-nos en mui alta estima, anque a xulgar cómo xestionamos todo lo noso, parece que témo-nos nua estima mui baxa.

Somos asturianos, queremos formar parte de este país y queremos construi-llo. Pero eso non pode supoer, nunca, ua ruptura col resto de terras que falan a nosa mesma llingua. É irrazonable que, por caso, a xente que intentamos fer lliteratura nel Eo-Navia (anque dalgús séñamos particularmente malos neste llabor, non é el que se xulga agora) non conozamos nada, nada, a lliteratura que se fai en Galicia. É absolutamente ridículo que non pódamos aprovetar-nos de toda a capacidá que tán tendo en Galicia ou en outros países de fala gallega de normalizar a llingua i producir riqueza lliteraria. El mesmo asturianismo que defende esta actitú hacia el Eo-Navia non entende que en Lleón se poda defender que el lleonés non é asturiano ou que (lo que pasa en certas terras tende a importarnos muito) en Baleares ou na Franja se faiga con respecto a Cataluña. Claro, aquí siguimos aceptando a premisa de «ua llingua, ua nación».

A nosa sociedá, a sociedá del Eo-Navia, é la que é. I é la que é i non la que queremos que seña nosoutros, nin la que queren ou pensan que é determinados militantes asturianistas ou galleguistas en Uviéu ou Santiago. Pero cuidado, el argumento de «a sociedá é a que é» lo mesmo nos vale pra defender ua norma isllacionista como pra defender el uso escrusivo del castellano, llingua común, i posturas políticas que, a lo menos eu, non tou disposto a asumir. El que quero dicir con que «a sociedá é a que é» non é que haxa que «fer lo que quer a xente» (como se a xente fora un todo homoxéneo y como se a voluntá de a xente fora espontánea i non houbera ningua manipulación de, por caso, os medios de comunicación). El que quero dicir é que se ben é verdá que el gallego-portugués constitui ua unidá llingüística (eu non soi filólogo, pero einda non coñocín el filólogo que lo negara), tamén é verdá que el peso del castellano é mui grande i que a norma portuguesa supón un serie de dificultades añadidas a ua sociedá que non ten el acceso adecuado al alfabetización na sua propia llingua. Pero partir de esta base é ua cousa i perpetuar a situación é outra. Entre liarse ua toballa á cabeza i irrumpir na Veiga a ritmo de samba pidindo que nos poñan un cha i manter un discurso eterno de que el que falamos non é gallego-portugués ou que é gallego-portugués pero que (ua llingua ua nación) ten que ser tratado como se fora outra cousa, porque en cada llugarín falamos distinto i temos ua serie de peculiaridades escepcionales que flipas en coloríos (sen negar a importacia que ten a diversidá interna de colquera llingua, non é del que tou falando) hai un mundo i, en consecuencia, corentamil términos medios que poden permitir-nos avanzar dende a realidá social que temos hacia ua realidá social que sería deseable, la de ua sociedá que non tuvera prexuicio en compartir llingua con outras terras i que non tuvera medo nin problema en usar a sua llingua en todo tipo de situaciois. I por qué non dici-llo, la de un movemento nacional que non ten medo a dicir que neste país que chamamos Asturias se falan duas llinguas propias, duas llinguas territoriales, i que as duas forman parte de un proxecto nacional, se é que apostamos por llevar alantre ese proxecto nacional (a non ser que quéramos escluir a ua parte da xente i del territorio de ese proxecto). I esto non pode fer-se se non empezamos polo básico, chamando ás cousas pol sou nome i aceptando todo lo que eso conlleva.
 

23 comentários:

  1. Bem falado, hóstia!

    ResponderExcluir
  2. Muito ben. Levamos trenta anos equivocaos y tu acabas de precatarte. Agora imos a cousas concretas máis aló de debates filosóficos. Dinos qué fer cua normativa, porque nun t'acabo d'entender. Fixemos úa normativa d'espaldas a Galicia y nun che val (porque deixache d'usala neste post). Os galegos fixéronla d'espaldas a Portugal y... ¿valche ou non? A portuguesa vexo que non, porque nun la tas usando (nun sendo que penses que poñendo "i" y dalgún qu'outro guión xa tas integrao na lusofonía). É que nun dou acertao qué normativa usas esactamente. ¿Propóis que vólvamos atrás y a escolarización y a literatura y el uso institucional se fagan con esa normativa? ¿Al cabo vai ser todo un problema de nun apostrofar? Acláranolo con outro post. Eu, de momento, paréi as máquinas á espera d'outra cayida del cabalo camín de Damasco. :-)

    ResponderExcluir
    Respostas
    1. Sí, no me extraña que hayas parado las máquinas. Verdaderamente tiene su relevancia que una persona deserte de la operación que habéis amañado para convertir a efectos prácticos el gallego que se habla en Asturias en un minúsculo "bable" más. Especialmente si consideramos que esa persona es una de entre la docena (n=12) que os encontráis empeñados en hacer creer al mundo que el gallego-asturiano o eonaviego es una lengua románica que hasta ahora había pasado desapercibida. Sin embargo la experiencia del blaverismo es una gran vacuna contra estos constructos o espejismos lingüístico-identitarios, y en los más reflexivos y menos nacionalistas de entre vosotros acabará por hacer efecto. Tiempo al tiempo.
      El caso es que os acaba de dejar un 8,33% de los partidarios de la Causa. Un golpe duro para el segregacionismo, sin duda.

      Excluir
    2. Anônimo (el outro), namáis dúas cousas. A primeira: ¿cuál é el tou bable? ¿É mui grande? ¿É el bable galego ou el bable portugués?
      A segunda, el gran problema que ten el post de Paporrubio y nel que tu tamén cais: amañar un "contrincante" ideal con un feixe de defectos bus de desmontar. Y non, meu neno, eu nun soi d'esa media docía que dices tu que pensa qu'el galego-asturiano sía úa lingua románica que pasara desapercibida. Y tampouco soi nacionalista (ou quizabes tanto como tu), así que busca outras vías d'ataque. El tema sigue ei. Qué normativa hai qu'usar estoncias. É un asunto tan real y tan urxente que teño medo a qu'usaras a lingua de Cervantes por medo a darnos a solución ortográfica que nos vai salvar a todos del pecao del segregacionismo.

      Excluir
  3. Al primeiro Anónimo, evidentemente eu non estou presentando ua normativa. Non, este xeito de escribir que teño non é ua proposta de nada, creo que as propostas unipersonales carecen de sentido, pero tamén creo que pode aparecer dalgua colectiva, porque como dixen, cónstame que hai mais xente prantiando este problema.

    A norma reintegracionista non me vale? Non dixen eso, pra nada. El que dixen que non me vale é el discurso que hai detrás da norma oficial. Ua norma feita espresamente pra separarse del gallego. Dame absolutamente igual que en petit comité reconozas que falamos gallego condo a postura é la de "imos non mirar pral resto del dominio, non conocer a sua lliteratura, a sua normalización lingüística, nas escolas...).

    Falas de "volver atrás" por fer un cambeo normativo... Muitas llinguas fixeron cambeos normativos i naide lo prantióu como un "volver atrás". Polo demais, quixera saber cóntos nenos salen del sistema educativo sabendo apostrofar correctamente. I, vas permitirme a crueldá, pero quixera saber cóntos maestros de gallego-asturiano son capaces de manter ua conversación en gallego-asturiano ou escribir sen plagar un texto de faltas... Volver atrás? Atrás, cóndo? Lo mesmo podemos dicir das administraciois... Qué administraciois se comunican en gallego-asturiano? Porque a min nunca me chega ua carta oficial en gallego-asturiano nin del Conceyo, nin del Principado, nin da Universidá... Nin de l'Academia de la Llingua (el día das Lletras chégame un cartel en gallego-asturiano y ua invitación en asturiano). A lo mellor soi mui negativo, pero el única llingua con presencia institucional que vexo é el castellano.

    Os aragoneses cambiaron vai pouco a sua normativa (i foi un cambeo normativo profundo) i non pasóu nada, non afundéu el mundo nin Aragón. Pero, INSISTO, el debate non é namais pola normativa, ten outro fondo. Un fondo que todos tamos entendendo, outra cousa é que seña mais cómodo non afrontallo i darlle voltas querendo fer ver que é ua cuestión de apostrofar ou non. I nun se trata nin de eso nin de revelaciois mañaneiras.

    ResponderExcluir
  4. Sigues sin contestar al que pergunto. ¿A norma del galego nun ta feita d'espaldas al portugués? Entonces por qué ques qu'a norma del galego-asturiano mire pral galego y nun pides a mesma coherencia á norma del galego. Nun lo entendo.
    Nun sei d'únde sacas todo eso de que nun miro pral resto del dominio, que nun conozo a súa literatura ou que digo en petit comité que falamos galego. Nun fago ningúa d'esas tres cousas.
    Tampouco sei qué ten que ver pral que che tou perguntando se os maestros tán mal ou ben formaos. Y esa falta de normalización da que te queixas nun s'amaña deixando d'apostrofar, evidentemente, así que nun sei por qué sacas úa cuestión na que tamos s'acordo.
    Falas de que nun é un debate pola normativa y qu'hai outro fondo "que todos tamos entendendo". Eu polo menos nun sei cuál é ese outro fondo hasta que nun mo espliques claramente, sin rodeos nin tinta de calamar.
    Mentramentes, sigo cua mía pergunta: se nun che gusta a normativa qu'hai, ¿qué propóis?

    ResponderExcluir
    Respostas
    1. Paréceme ben que a norma del gallego non mire prá del portugués? Esa pergunta xa la respondín nel propio texto. Non, non me parece ben. Tamén espriquéi por qué non tou escribindo directamente en português padrão, asina que por favor non mo volvas a perguntar, porque XA lo respondín.

      Eu nun sei se tu miras ou non pral resto del dominio, porque non sei quén es (anque non descarto que nos conozamos, pero por aquí non sei quén es). Evidentemente falo de úa actitú colectiva, i colectivamente a xente que reivindica el gallego-asturiano non mira pral resto del dominio. Que tu lleas a Castelao ou a Sofia de Mello, paréceme mui ben, non é el que tou falando.

      A falta de formación del profesorado i a falta de normalización sácola á lluz namais pra responder al ese medo que manifestas a botar por terra todo el que se conseguíu. Volvo poer de exemplo a os aragoneses ou, qué rediós, a os gallegos (volvo a responder con esto a lo del reintegracionismo), que si tein ua normalización de verdá i ábrese el debate del reintegracionismo.

      El fondo del debate, que non é apostrofar xa lo espliquéi tamén. Creo que con poucos rodeos, por certo.

      A pergunta sobre a normativa, tamén la contestéi, a proposta é clara, refella mirando á posibilidá de acercarse al resto del dominio, non de allonxarse.

      Paréceme realmente ven que discrepes el que queras y non teas de acordo col que digo. Manifesta as tuas propostas i os tous argumentos i pergúntame el que queras, pero, por favor, non me perguntes el que xa respondín ou el que xa dixen de primeiras, é realmente incómodo repetirse.

      Excluir
  5. Querido tocayo:
    No hay contrincantes ideales en esta disputa, hay posturas bien conocidas. Por lo que me dices, tú perteneces a la de los que dicen que el habla del occidente de Asturias es gallego-portugués, pero se comportan como si eso no tuviera importancia alguna a la hora de pasar a la práctica y desarrollar políticas lingüísticas. Dices que los gallegos también han hecho lo mismo. Vale, puede ser. ¿Y si los gallegos lo han hecho mal, hay que hacerlo en Asturias aún peor, desvinculando la planificación de la lengua de todo su ámbito lingüístico? Seamos valientes y actuemos conforme a lo que decimos, si es que somos sinceros en lo que decimos. Ajustemos nuestra práctica a nuestra teoría actuando coherentemente en consecuencia. Lo contrario es algo muy feo: cinismo. Y en esa postura que mantenéis algunos, discúlpame, veo importantes dosis de cinismo.
    Estoy de acuerdo con Paporrubio y creo que no hay más solución para asegurar un futuro a la lengua que aprovechar las posibilidades del espacio lingüístico gallego-portugués. Separarse voluntariamente de ese espacio es suicida. Y lo que evidentemente no tiene futuro alguno es escribir el gallego de Asturias con una norma subsidiaria del asturiano, convirtiéndolo a efectos prácticos en un gracioso bable más que las administraciones asturiana y española saben perfectamente cómo anular.

    ResponderExcluir
  6. Home, pues pa bien ser había qu'escribir d'un xeitu coherente col restu del dominiu gallego-portugués; pero manteniendo la variedá propia. Dicho d'outra manera, hai qu'escribir cola norma portuguesa, ou arimao a lo portugués-brasileño.

    You puedo dicir que nun séi escribir gallego d'Asturias (integráu). Pero en gran parte tamién se puede dicir que nun se feixo nunca nada dende las instituciones, aquella enseñanza, aquella lliteratura por ello; sinon que lo que se feixo foi tolo contrario. Pero yá cousa bona que la xente vayamonos dando cuenta que la cousa se fixo mal.

    Defender l'isolacionismu llingüísticu del gallego-asturianu yá castra.


    http://www.ivoox.com/o-porvir-do-galego-carvalho-calero-e-audios-mp3_rf_279942_1.html

    ResponderExcluir
  7. Eu actúo conforme al que digo y nun actúo con cinismo. É verdá qu'ás veces costa caro axustar a teoría á práctica, peró nesto y en todo. Tamén é difícil condo se fai muita teoría y ningúa práctica, porque dende el asento delantre del teclao é todo ben fácil.
    Eu el que digo é qu'a realidá demóstranos qu'os galegos nun planificaron a súa política lingüística tendo en conta todo el ámbito galego-portugués. ¿Había ser miyor que lo fixeran mirando pral portugués? Pode ser, peró nun lo fixeron por circunstancias históricas, sociales, políticas, identitarias, coxunturales... ¿Esto é ruin? Nun sei se é ruin, peró é a historia das comunidades lingüísticas. Aquí y en toda Europa (como ben sabedes, non todas as linguas tein un único estándar). Nun sendo que pensemos qu'hai dalgúa lei lingüística que diga: a mesmo dominio lingüístico, mesma ortografía. Qu'eu sepa eso nun corresponde á Lingüística, senón á ámbitos fora da Filoloxía. Nun sendo que pensemos que nun apostrofar é intrínseco al dominio galego-portugués y qu'apostrofar é intrínseco al astur-leonés (por certo, Diestro, que dices tar en contra del isolacionismo: ¿esa norma qu'usas pra escribir en asturiano é a norma panestandar tamén pral leonés y pral mirandés? ¿Y qué diz a xente d'alí? ¿Vive d'espaldas al ámbito lingüístico común?).
    Apostrofar ou nun apostrofar, poñer "b" ou "v", etc., é úa decisión estra-lingüística guiada por circunstancias políticas, estilísticas, de tradición... ¿Era menos galego-portugués el que s'escribía hai cuatro días en Galicia apostrofando antias d'usar estas normas que tein agora? Evidentemente, non. ¿É menos galego-portugués el que tou escribindo eu agora anque apostrofe? Evidentemente, non. ¿Aseguro miyor el futuro del galego-asturiano, hoi, agora, escribindo con guióis y outros trucos ortográficos pra que s'achegue á escritura del portugués? Ta claro que non. El futuro asegúrase garantizando a tresmisión xeneracional con úa política decidida de normalización. Se tamos como tamos nun é por culpa del apóstrofo senón porque os gobernos asturianos nun fixeron miga. ¿Taríamos miyor se nos oitenta chegan a mandar maestros galegos, como pedían dalgús, a fer escola al Navia-Eo? Pois igual os nenos conocerían "camiño", "liorta" y "nembargantes", peró dudo que miyorara el uso da súa fala familiar.
    ¿Qué é eso de "apartarse voluntariamente del espacio galego-portugués" y de "sucidios" máis alo de palabras rimbombantes? ¿A población del Navia-Eo ta sendo privada da televisión pública portuguesa ou de ler a Camoes por culpa da normativa actual del galego-asturiano?
    É todo mui guapo dende Internet. Hasta se nos pode pedir que sígamos a ortografía de Portugal sin reparar nel detallín insignificante de qu'úa comunidá como Galicia, cua súa tele, a súa radio, el sou sistema educativo, a súa burocracia... nun lo fai. El futuro búscase luitando nel tarrén real, cuas circunstancias reales, escribindo, denunciando, investigando, promovendo el sou uso, movendo a pouca, mui pouca xente que ta esmolida pola desaparición del idioma. Os que quiran embarcarse en empresas panportuguesas, é cousa d'elos. Xa nos veremos nel camín. Y teño gana, porque, de momento, nun los vin nayundes.

    ResponderExcluir
    Respostas
    1. Non, evidentemente, nun ye "una norma panestandard". Pero asina nos vei.

      Excluir
  8. Es cierto. Puedes hacer tu propia ortografía acercándola al asturiano o al lituano, nadie te quita. Puedes hacerlo, pero eso es actuar en sentido contrario al que te indica la ciencia. ¿O para qué sirve la ciencia si no? ¿para decir una cosa y hacer otra? ¿Actúan los ingenieros con patrones ajenos a lo que les dictan los cálculos matemáticos, o se ajustan a ellos? Los blaveros valencianos hacen eso, seguramente apoyándose en un argumentario de "realismo social" parecido al tuyo. No sé qué opinión te merecen. En cualquier caso, tiene razón Paporrubio: más que un apóstrofo aquí o un guión allá, de lo que se trata es de mantener una actitud receptiva e interactiva con la lusogalaicofonía. Y eso los que decís una cosa y practicáis otra no lo estáis haciendo.
    ¿No crees que sea una actitud suicida? Pues lo es, y te darás cuenta a poco que reflexiones. Esa actitud no es un caprichito de unos que viven pegados a una pantalla en su mundo virtual. Es indispensable si se aspira a un futuro con un mínimo de normalidad, porque las herramientas para hacer del gallego de Asturias una lengua viable y más o menos normal no van a venir de Oviedo, por si aún no os habíais enterado.
    Y otra cosa. Es muy fácil descalificar la postura de los unitaristas con bromas sobre experimentos portugueses, pero la unidad lingüística del gallego-portugués se demuestra restableciendo vínculos con el mundo gallego-portugués más cercano. Con todos los criterios propios que quieras y sin necesidad de "liortas" ni de "amarradeiras".

    ResponderExcluir
  9. Vexo que Diestru pensa que se el astuleonés tuvese úa norma panestándar a situación del idioma iba tar muito miyor y os falantes de Miranda, d'Órbigu ou d'Avilés iban ser miles y miles. Y digo eu qu'a situación actual del asturiano tamén será culpa de qu'hai un estándar pr'Asturias y outro pra Miranda... ¿nun é eso?
    Nun sei se a solución nun vai vir d'Oviedo, Anónimo 2, peró teño clarísimo que de Lisboa tampouco. Y sobre as mías actitudes receptivas sabes mui pouco como pra poñerte a dar carnés de receptividá.
    ¿Así qu'a ciencia diznos cómo hai qu'escribir? Primeira noticia. Eu penséi qu'a Filoloxía describía os sistemas de comunicación lingüísticos, a súa fonética, a súa morfoloxía, peró nun sabía que nos dicía se había qu'apostrofar ou non. El filólogo terá qu'aterse ás súas ferramentas teóricas pra describir y clasificar a realidá lingüística. Outra cousa é qu'os filólogos, pol sou conocemento y a súa preparación, se metan a decidir se poñemos hache ou non, se femos contraccióis ou non, se escoyemos esta conxugación ou non, y poderán felo con rigor, peró nun me digas qu'eso é labor da Filoloxía. ¿Ou cómo s'esplica que tantos filólogos amañaran tantas ortografías distintas pra un mesmo idioma? Porque son humanos, ciudadanos cuas súas identidades. Porque fer normativas sitúase fora del tarrén da Filoloxía y entra nel tarrén da sociedá, da política, da historia. Piyo un exemplo muito bon que lin dayundes: os físicos nucleares dícennos qué é a enerxía nuclear y haberá qu'escuitalos al hora de falar de seguridá nas centrales, peró a decisión de se ques úa central ou non al pé da túa casa é cousa dos ciudadanos. Naide me vai poder dicir qu'a ciencia obrígame a ter centrales nucleares porque os físicos nucleares saben muito d'eso.

    ResponderExcluir
    Respostas
    1. Non ho. Pero tamién eso te pon nel mesmu llugar que los que creen nel tarot, ya nel horoscopu ou d'esta xente que piensa qu'una persona ta determinada pol tamañu del sou cráneu.

      Excluir
    2. Insisto: las posturas que hay son las que son y todos las conocemos. Así que creo conocer bien los diferentes grados de receptividad a la lusogalaicofonía de unos y de otros. Es verdad que no sé cuál es tu caso concreto, pero no me negarás que los argumentos que has expuesto hasta ahora apuntan a una receptividad bastante limitada.
      Por lo demás, la analogía nuclear que me presentas es falaz por inadecuada al caso. Está formulada para demostrar lo que quieres que se demuestre. Puestos a razonar con esa clase de parábolas, yo también podría proponerte una. Eso de decir "hablamos gallego-portugués según nos dice la ciencia" y después hacer planificación lingüística de espaldas al espacio lingüístico gallego-portugués es como si los cálculos de resistencia que elabora un ingeniero para construir un viaducto dieran unas cifras que exigirían una estructura de hormigón armado y el ingeniero, haciendo caso omiso a esos resultados, decide utilizar una estructura de madera y argamasa. Seguro que respondería mucho mejor a la tradición constructiva de su pueblo, pero seguro también que produciría una siniestralidad mortal de necesidad.
      Moraleja: la ciencia no informa necesariamente las actuaciones políticas, pero solo las actuaciones políticas congruentes con el conocimiento que nos proporciona la ciencia pueden tener alguna garantía de éxito.

      Excluir
  10. Home, dicho así.... You dixe que cumo tábamos, asina nos iba. Díxelo en rellación a esta pregunta que punxeras:

    "¿esa norma qu'usas pra escribir en asturiano é a norma panestandar tamén pral leonés y pral mirandés? ¿Y qué diz a xente d'alí? ¿Vive d'espaldas al ámbito lingüístico común?)."

    Pues bien, obviamente la situación del asturllionés en Llión ya Zamora (algunos d'ellos prefieren dicir "Llïón" ya "Çamoura") nun vei solamente determinada pola mesma ou la diferente manera d'apotrofar que tengan. Pero yá curiosu, porque ellos sacan unas cuentas mui parecidas a las de l'anónima ou anónimu al que-y contesto: Ponen Llïón ya Çamoura porque la realidá suya yá outra qu'al norte del Cordal, pa eso somos autonomías ou pueblos diferentes... etc.

    Recien sal la traducción del Hobbit de Tolkien al asturianu. Pa los llioneses qu'escriben Llïón ya Çamoura'l siguiente pasu yá traducillu agora (sic) al llïonés. Pues pienso que d'eso se trata.

    Lo que pasa yá que son duas problemáticas diferentes. Por una banda ta la escasez de falantes: Los falantes d'asturllionés (cumo de las variantes de gallego-portugués nel Estáu Español) son escasos; ya por outra -ya esto xustifícaslo tu- al pertenecer a sociedades diferentes tienen que facer la sua propia normativa, la sua propia lliteratura (que supongo qu'obedeza a usar normas ou standares diferentes).

    Bien, pues ente lo primeiro you nun teo más que facer que mirar ver cumo se pueden incrementar los falantes a nivel cuantitativu; pero ente lo segundo lo qu'hai qu'intentar yá aprovechar tolos recursos ya preseas qu'ofrez la coherencia d'usar una mesma norma, cuidáu, mirando polas variantes locales.

    ResponderExcluir
  11. Como todas as comparanzas, nunca son esactas, pro axudan a entender el problema (nun sendo que se quira caricaturizar). Máis claro nun podo ser, peró seguides empeñaos en chamar ciencia ás decisióis ortográficas, igual porque pensaredes qu'así levades máis razón y os demáis somos us probes suicidas inorantes.
    Evidentemente, Diestru, nun entendiche miga condo dices que razonando asina póñome al nivel dos que cren nel tarot, pro pra quen nun quer entender...
    Eu nun digo que sía úa obrigación coyer úa normativa distinta porque se perteneza a sociedades diferentes, senón que lo tou esplicando, porque muitas veces (é asina a vida y por eso nun se é menos güai) úa cousa é el que tería que ser y outra el que pode ser. Ás veces, hai tanto voluntarismo nos que defendemos a supervivencia da nosa lingua materna qu'esqueicemos únde nos movemos. Y todo el mundo sabe muito y pensa que che van fer calar con cuarto y metá de ciencia. Chéganche y dicen: a cousa ta mui mal y a ciencia diznos qu'os falantes d'un mesmo dominio lingüístico tein qu'escribir cua mesma normativa. Se aceptas qu'a ciencia manda eso, por seguiryes el razonamento, descubres que lo dicen pol galego, pra qu'el galego-asturiano escriba como elos. Y condo yes recordas el detallín insignificante de qu'elos nun queren escribir como en Portugal, dícenche que son cousas distintas. A partir d'ei acabóuse el debate.
    Máis chocante é condo lo falas con lusistas. Responden: xa, pro porque lo falgan mal os galegos, nun lo ides a fer mal vosoutros. Y a solución realista y factible que propóin é qu'os 40.000 falantes del Navia-Eo escríbamos á portuguesa condo a comunidá que temos al pé, de cuase tres millóis, nun lo fai. Y hasta dalgús de vosoutros, parecéume entender, tades dispostos al mal menor y aceptades qu'escríbamos como os galegos, anque sían us suicidas isolacionistas. ¿En qué quedamos?
    Anónimo, podes repartir el carné de falaz conto quiras, pro revisa el tou exemplo: tas falando dos cálculos de resistencias necesarios pra fer úa ponte. En ningún momento d'ese proceso que describes el inxenieiro ta salíndose del ámbito da súa ciencia.
    Se el filólogo analiza fonéticamente un testo, tampouco ta salindo del ámbito da súa ciencia. Condo si ta salindo del ámbito filolóxico é condo, por exemplo, decide escoyer entre escribir esa realidá fónica apostrofando (d'un) ou contraendo (dun). Digas el que digas, ese tipo de decisióis nun tán basadas nel conocemento científico da Filoloxía, senón que son resultao de criterios políticos (sensu lato), máis ou menos razonables ou coherentes, peró arbitrarios al cabo.
    Penso que xa deixéi clara a mía postura y nun ten xeito seguir perdendo el tempo neste debate porque a realidá vai por outro lao. Condo Paporrubio poña d'acordo a esa xente que sabe que ta querendo darye a volta a todo, xa veremos. Teño medo que condo se decidan xa morrera todo. É qu'este tipo de polémicas internáuticas sempre me recordan á fábula dos galgos y dos podencos. Eu, como dixen, volvo al labor. Condo deixe de falarse el galego-asturiano d'aquí a un par de xeneracióis han a dicir qu'os sous defensores nun foron quén a fer cambiar as dinámicas sociales que levaron á súa desaparición porque eran escasos, mui esquisitos y pouco abaxaos al trabayo.

    ResponderExcluir
    Respostas
    1. Efetivamente, para o que não quer entender...

      Segues a reduzir a questão a um problema de normativas ortográficas quando não se trata disso (e Moisés já o repetiu várias vezes), senão da planificação linguística, algo bastante mais importante e no que a ortografia tem um peso, mas que poderia mudar mesmo desde a opção gráfica que tu estás a usar.

      É verdade que dizes antes que "Nun sei d'únde sacas todo eso de que nun miro pral resto del dominio, que nun conozo a súa literatura ou que digo en petit comité que falamos galego. Nun fago ningúa d'esas tres cousas". Pero como não sei quem es, mais alá dum anônimo na Internet, dá-me exatamente igual que o fagas ou não.

      A realidade é que a política linguística pública à volta do galego-português das Astúrias faz exatamente isso. Essa política é Ricardo Saavedra escrevendo uma carta para protestar pola presença duma imagem de Xavier Frías-Conde para ilustrar o artigo sobre a narrativa em galego-asturiano em "La emancipación de la lliteratura asturiana". Essa política é a antologia 'Unde letras falan' (e praticamente todo o resto) obviando autores como Crisanto Veiguela porque tentaram reintegrar a sua fala e a sua literatura. Essa política são as "Normas ortográficas del gallego-asturiano" usando neologismos colhidos diretamente do castelhano, como 'siglo', em vez de mirar para o sistema galego-português (por certo, isso é algo do que não podes acusar aos galegos, que sim que acudiram ao português para os neologismos). Essa política é uma Academia duma língua que gere os destinos duma outra, e que, no paroxismo do isolacionismo, organiza uns "Cursos de Capacitación en Gallego-Asturiano", necessários para pôr aulas de galego-português na zona, nos que para aceder tens que ser nascido ali ou ter família, não vaiam a entrar perigosos elementos externos. Essa política é, enfim, que um artigo como este provoque uma resposta tão à defensiva como a tua.

      Se queres falamos disso, e esquecemos a normativa. Eu estou disposto a que tu o resto de falantes escrevais como vos venha em gana. A que vos roubem as possibilidades da língua extensa, não, independentemente da grafia.

      Excluir
    2. Como é obvio que aquí nada mais Diestru i eu poemos el nome por delantre (Todo o que se move pola bloguesfera sabe quén é Diestru, anque non poña estrictamente o nome), algús xogan con mais ventaxa que outros, xa que algús espoémonos a que xulguen non sólo as nosas palabras, senón as nosas traxectorias. I ta ben, eu non teño problema en que xulguen a mía traxectoria, pois ei ta, no bon i no malo.

      Dígolo pola afirmación de que os defensores del gallego-asturiano (de determinadas posturas, entendo) somos mui exquisitos i pouco dados al traballo... Imaxino de que a culpa de que el gallego-asturiano morra é de este artículo. Imaxino que da que lle din al "publicar" desapareceron media docía de falantes...

      Como dicia, el meu traballo, muito ou pouco, ta ei pra quen quera ve-llo, porque teño por seguro que non has atoparme nada mais nos foros i nos blogues. É lo que ten poer el nome por delantre, que un se somete al xuicio (non sólo lo que un diz, senón a traxectoria de un). A mía podes siguilla condo queras i ver se non fixen nada pol gallego-asturiano.

      Excluir
  12. Bueno, ya lo han señalado, pero no quiero dejar de destacarlo. Mi tocayo insiste en reducir el problema de la integración en la lusogalaicofonía a una cuestión ortográfica. Una reducción interesada que le sirve para hacer ver que todo son pequeñas carajaditas sin importancia, fruto de la impertinencia de cuatro desocupados escritores de las redes. Así pues, los experimentos ridículos y galleguizantes/lusizantes de los vagos de Internet se darían de bruces contra la opción realista, trabajadora y pegada a los intereses reales de la población, coincidente (supongo) con la que usa/patrocina mi tocayo. Es la conocida defensa de lo que viene respaldado por el poder, que se defiende solo y con ventaja (y me refiero en este caso a las grafías subsidiarias del español, por si alguien quisiera entender otra cosa). Pero el problema, no obstante, es otro y supera con mucho la cuestión ortográfica. El problema es si vincularse al mundo galaicolusófono o si darle la espalda. Y ahí es donde mi tocayo se niega a entrar, apelando siempre a alguna minúscula diferencia ortográfica que supuestamente haría ver la ridiculez del debate. Pero no es eso y lo sabe. Así pues, creo que se está desviando el centro del debate a aspectos en los que mi tocayo se encuentra más cómodo, y eso es una conocida artimaña dialéctica.
    Finalmente, mi parábola tenía algo de caricaturesco, pero no es del todo improcedente: la ciencia del ingeniero termina al elaborar los cálculos de resistencia. La construcción del viaducto no es ciencia, sino técnica y política. Y el viaducto puede construirse conforme a los resultados de los cálculos (la ciencia) o dando más importancia a otros aspectos que socialmente pueden tener relevancia (que sea barato, que se construya en madera y losa autóctonos, que marque diferencias con los típicos viaductos de la comunidad vecina...). Así, la planificación lingüística puede hacerse en consonancia con lo que la ciencia nos enseña (jugando a favor del unitarismo en diversos grados posibles), o en sentido completamente contrario (jugando al segregacionismo de hecho). Nadie te quita de hacerlo, pero atrévete a exponer abiertamente los motivos reales en lugar de defenderte alegando que otros lo han hecho también muy mal, o queriendo dar a entender que la tuya es la única opción "natural" frente a las propuestas ridículas de vagos, friquis y otras gentes extravagantes.

    ResponderExcluir
  13. Parabéns por expressar todas essas ideias e reflexões que outros, desde o "bando oposto", levamos argumentando várias décadas. E não é retranca, que conste.
    Infelizmente, essa tomada de consciência chega tarde. Tarde de mais.

    ResponderExcluir
  14. Nunca é tarde, Ulmo. Mesmo creo que hai moitas cousas por fer ;)

    ResponderExcluir